Bitcoin blokzinciri, oluşturulan ilk blokundan bu güne kadar kendini sürekli güncellemiştir.
Satoshi Nakamoto tarafından 31 Ekim 2008’de bir kriptografi e-posta grubuna gönderilen teknik doküman ile tanıtılan Bitcoin’in blokzinciri, gönüllüler tarafından geliştirilmektedir.
3 Ocak 2009’da ilk bloku üretilen ve 9 Ocak 2009’dan bugüne aralıksız olarak çalışmaya devam eden Bitcoin blokzincirinde güncelleme ve geliştirmeler ancak topluluğun onayıyla hayata geçebilmektedir.
Bu yazıda Bitcoin güncellemeleri nedir ve Bitcoin blokzincirinde hangi güncellemelerin yaşandığını inceleyebilirsiniz.
ANA BAŞLIKLAR
Bitcoin Güncellemeleri ve Blokzincirine Etkileri
Bitcoin blokzincirinde yaşanan güncellemeler, ağa katılan yazılım geliştiricisi kullanıcılar tarafından gönüllü olarak, Bitcoin ağını daha kullanışlı bir biçime dönüştürme amacıyla gerçekleştirilir. Bitcoin blokzincirinde 3 Ocak 2009 tarihinde oluşturulan Başlangıç Bloku’nun ardından birçok güncelleme gerçekleştirilmiştir. Gerçekleştirilen tüm güncellemeler Bitcoin ağının iyileştirilmesi amacıyla yapılmıştır. Her güncelleme farklı bir özelliği sahip olsa da kullanıcıların ortak hedefi daha verimli, daha hızlı ve daha erişilebilir bir Bitcoin ağı oluşturmaya çalışmaktadır.
Çatallanma Kavramı
Blokzincirinde yapılan güncellemeler fork yani çatallanma olarak adlandırılır. Çatallanma kavramı, kaynak kodun belirli bir noktadan sonra, yeni eklenen, değiştirilen veya silinen fonksiyonlar ile çalışmaya devam etmesini tanımlamaktadır. Yapılan bu değişiklikleri yumuşak çatallanma ve sert çatallanma olarak ikiye ayrılmaktadır.
Blokzincirinde, Soft Fork yani yumuşak çatallanma ile yapılan değişiklikler, eski cüzdanlar ve yazılımlar ile uyumlu güncellemelerdir. Cüzdan ya da blokzincirine bağlanmak için kullanılan yazılımlar, güncellenmeden de işlem yapılabilir. Sadece, yeni eklenen özellikler kullanılamaz.
Hard Fork yani sert çatallanma ile yapılan değişikliklerde ise yazılım ve cüzdanların güncellenmesi zorunludur. Güncellenmeyen cüzdanlar, sert çatalanmadan sonraki bloklara ulaşamaz.
Çatallanma hakkında detaylı bilgilere Çatallanma (Hard Fork / Soft Fork) Nedir? içeriğinden ulaşabilirsiniz.
Bitcoin Cash, Bitcoin Gold, Bitcoin Diamond gibi kriptopara birimleri Bitcoin blokzincirinin sert çatallanması ile üretilmiştir.
2017’de gerçekleşen Segwit ve 2021’de gerçekleşen Taproot güncellemeleri, yumuşak çatallanma olarak uygulanmıştır. Segwit destekli veya yeni nesil Segwit cüzdanları tercih eden kullanıcılar daha düşük işlem ücretleri ile Bitcoin transfer edebilme imkanına sahipken, eski tip cüzdanlar, Segwit güncellemesi öncesinde geçerli olan teknik şartlar ile transfer yapmaya devam etmektedir.
Aynı şekilde, Taproot güncellemesini destekleyen cüzdanlar ile, Taproot geliştirmesinin sunduğu avantajlardan faydalanabiliyorken, diğer cüzdanlar Taproot geliştirmesi öncesindeki şartlar ile Bitcoin transferlerini yapmaya devam edebilirler.
Bitcoin Blokzinciri’nde Güncellemeler Nasıl Gerçekleşir?
Blokzincirinde güncelleme yapılabilmesi için, geliştirme önerileri önce Bitcoin geliştiricilerine sunulur. Değerlendirilen ve uygun bulunan geliştirme önerileri, Bitcoin Improvement Proposal olarak adlandırılan Bitcoin Geliştirme Önerileri, genel erişime açık olarak Bitcoin kod kütüphanesinde yayınlanır. Değişiklik önerileri, geliştiriciler tarafından değerlendirilir, tartışılır ve kabul edilen öneriler topluluğa sunulur.
Sunulan bir Bitcoin Geliştirme Önerisi’nin hayata geçebilmesi için, öncelikle, geliştirmeyi içeren yeni versiyonun, madenciler ve cüzdan sahipleri tarafından kullanılmaya başlanması gerekir. Geliştirmeyi içeren yeni versiyonun, ağa bağlı tüm cihazların %95’i tarafından kullanılması durumunda, sunulan öneri kabul edilir. Yumuşak çatallanma olarak sunulan önerilerde, geliştirme önerisini içermeyen önceki yazılım versiyonlar, kabul edilen geliştirme haricindeki fonksiyonları kullanmaya devam edebilirler. Sert çatallanma olarak sunulan geliştirme önerilerinde, önerinin kabul edilebilmesi için topluluğun tamamının oy birliğine varması zorunludur. Bitcoin blokzincirinde sert çatallanma ile kabul edilmiş bir geliştirme önerisi bulunmamaktadır.
Bitcoin Core Nedir?
Bitcoin Core; Satoshi Nakamoto tarafından geliştirilen, Bitcoin ağında düğüm oluşturmak ve Bitcoin depolamak gibi çeşitli işlemleri gerçekleştirmek için kullanılan bir yazılımdır.
Bitcoin Core kullanıcıları iki farklı şekilde gruplanmıştır. İlk kümede yer alanlar Bitcoin Core’yi kuran, çalıştıran ve ağa katılan kullanıcılardır. Diğer kümede yer alanlar ise Bitcoin Core’yi kuran, çalıştıran, ağa katılan ve yazılım geliştiricisi olarak Bitcoin Core’yi geliştiren kullanıcılardır. İlk kümede yer alan Bitcoin Core yazılımını çalıştıran kullanıcılar, bloklardaki düğümleri doğrulayarak Bitcoin ağına destek verebilmektedir. Günümüzde dünyanın birçok farklı yerinde ağa katılarak bu yazılımı geliştirmeye çalışan çok sayıda kullanıcı bulunmaktadır.
Kullanıcıların Bitcoin ağı ile etkileşime girmesini sağlayan arayüz yazılımı Bitcoin Core’de ikinci kümede yer alan kullanıcıların çalışmalarıyla yeni bir güncelleme meydana geldi.
Taproot Güncellemesi’ne Kadar Yapılan Önemli Geliştirmeler
Bitcoin blokzinciri, 2008 yılında Satoshi Nakamoto tarafından geliştirilmeye başlanmış ve geliştirme süreci, gönüllülerin katkısı ile devam ettirilmektedir. Mike Hearn isimli geliştirici, 10 Haziran 2014’te 64 numaralı Bitcoin geliştirme önerisini yayınladı. Bitcoin XT isimli yazılımı yayınlan Mike Hearn, Bitcoin çatallanmasını hayata geçirdi.
Bitcoin blokzinciri, blokların 1 megabaytlık veri saklama sınırı nedeniyle saniyede yaklaşık 7 transferi işleyebilmektedir. 2016’da Bitcoin Classic ismiyle yayınlanan Bitcoin cüzdanı, blok boyutunu iki katına çıkartarak, Bitcoin blokzincirinin işlem kapasitesini artırmayı amaçlamıştır. Beklenen ilgi görülmeyince proje Kasım 2017’de durdurulmuştur.
Bitcoin Classic’e benzer bir yaklaşımla, 1 megabaytlık blok sınırının kaldırılması ve blok boyutuna işlem yoğunluğuna bağlı olarak madencilerin karar vermesi gerektiğini savunan geliştiriciler, Mart 2016’da Bitcoin Unlimited yazılımını yayınlamıştır.
1 Ağustos 2017’de sert çatallanma ile Bitcoin blokzincirinden ayrılarak 8 megabaytlık bloklara sahip yeni bir blokzinciri oluşturuldu ve Bitcoin Cash ismi verilen yeni bir kriptopara ortaya çıktı.
24 Ekim 2017’de sert çatallanma ile Bitcoin blokzincirinden ayrılan Bitcoin Gold, Bitcoin madenciliğinde ASIC cihazlar yerine grafik kartlarının kullanılabilmesi amacıyla ortaya çıkmıştır.
Bitcoin blokzincirinde uygulanan en önemli güncellemelerden biri olan Bitcoin Segwit güncellemesi, ilk olarak 21 Aralık 2015’te yayınlandı.Bu geliştirme önerisi uzun bir süre yeterli işlemci gücü desteğini alamadı. 12 Mart 2017’de yayınlanan öneri, Segwit güncellemesinin aktivasyonunu zorunlu hale getirecek süreci başlattı. 23 Ağustos 2017’de yumuşak çatallanma olarak yayınlanan Segwit güncellemesi hayata geçti.
Segwit hakkında daha detaylı bilgilere Segwit Nedir? içeriğinden ulaşabilirsiniz.
Taproot Güncellemesi
Bitcoin protokolünde yapılacak olan güncellemeler, geliştiriciler tarafından Bitcoin İyileştirme Önerileri olarak sunulmaktadır.
Bitcoin blokzincirinde 2021 yılında hayata geçen Taproot güncellemesi, ilk olarak Bitcoin Core geliştirici ekibinden Greg Maxwell tarafından Ocak 2018’de sunuldu.
Öneri Ekim 2020’de geliştirici Pieter Wuille tarafından kod kütüphanesine eklendi.
Taproot’un Bitcoin blokzincirinde kullanılabilmesi için Hızlı Deneme olarak isimlendirilen 3 aylık onay süreci 1 Mayıs 2021’de başladı. 3 aylık sürecin sonunda, 3 ay uygulama süreci 14 Kasım 2021’de tamamlandı ve Bitcoin Taproot güncellemesi, 709.632. blokta aktifleştirildi.
Alman matematikçi ve kriptograf Claus Schnorr tarafından geliştirilen ve Schnorr İmzaları olarak bilinen kriptografik imza şemaları Bitcoin blokzincirindeki transferlerin daha hızlı ve güvenli doğrulanmasına olanak tanır.
Çoklu imza desteği ile kullanıcılara Bitcoin transferlerinde kimlik gizleme imkanı veren Schnorr imzaları, birden fazla imzayı birleştirerek tek bir imza üretilebilmesini ve Bitcoin ağında gizlilik ve anonimliği artırma avantajını sunuyor.
Taproot güncellemesini destekleyen cüzdanların ve yazılımların kullanımının yaygınlaşması ile birlikte Bitcoin bloklarına eklenen veri miktarının azalması, Bitcoin bloklarına daha fazla transfer işleminin dahil edilmesine imkan vermektedir.
Taproot hakkında daha detaylı bilgilere Bitcoin Taproot Güncellemesi içeriğinden ulaşabilirsiniz.
