Tezos, yazılım geliştiricilerin sansürlenemeyen ve üçüncü kişiler tarafından etkisiz hale getirilemeyen merkezi olmayan uygulamalar ve akıllı kontratlar oluşturabilecekleri, açık kaynaklı bir blokzinciri platformudur. Tezos blokzincirini diğerlerinden ayıran en önemli özellik, blokzincirinin kendi kendini geliştirebilmesi ve bölünmeye gerek kalmadan değişebilmesidir.
Tüm Tezos (XTZ) sahiplerinin protokol yönetimine katılabildiği Tezos, demokratik blokzinciri ekosistemi olarak tanımlanmaktadır. Tezos’un seçim döngüsü, Tezos sahiplerine resmi ve sistematik bir prosedür sunmaktadır. Bu sayede tüm paydaşlar, protokol değişikliği önerilerine oy vererek onaylama veya reddetme imkanına sahip olurlar. Kısaca Tezos, tüm katılımcıların yönetime dahil olarak blokzincirinin gelişimine katkıda bulunabildiği bir blokzinciri projesidir.
Merkezi olmayan, eşler arası ağa bağlı olan tam düğümler (node’lar) ağı çalışır durumda tutmak için gerekli hesaplama gücünü sağlamaktadır. Tezos blokzincirinde gerçekleşen işlemler Hisse Kanıtı (PoS) madenciliği ile doğrulanır. Bu sayede, doğrulama süreci daha az maliyetli, daha verimli ve daha fazla kullanıcının katılımına açıktır.
Tezos’un fırınlama olarak adlandırdığı Yetkilendirilmiş Hisse Kanıtı (dPoS) madenciliği, blokzincirinde doğrulama sürecini hızlandırarak, işlem sürelerini kısaltmanın yanı sıra tüm Tezos katılımcılarına, işlemleri doğrulama ve ödül kazanma imkanı vermektedir.
Proje, Arthur ve Kathleen Breitman öncülüğünde kurulan Tezos Vakfı tarafından yönetilen projeye katkı sağlayan yazılım geliştiriciler, önerdikleri değişikler için XTZ ile ödeme kabul edebilir. Değişiklik önerileri topluluk tarafından oylanır ve kabul edilmesi halinde, geliştiriciye ödeme yapılır. Bu sayede, geliştiriciler ekosisteme katkı sağlamak için teşvik edilir.
ANA BAŞLIKLAR
Tezos (XTZ) Nasıl Çalışır?
Tezos pek çok açıdan diğer blokzincirlerine benzer şekilde çalışmaktadır. Ancak diğerlerinden farklı olarak, blokzincirindeki geliştirmeler bir çekirdek geliştirici ekip tarafından değil tüm katılımcılar tarafından sunulabilir ve bu geliştirmeler tüm katılımcıların oylamasına sunularak hayata geçirilir. Blokzincirindeki güncellemeler, blokzincirinde çatallanmaya yol açmadan gerçekleşir.
Blokzincirinin güncellenmesini isteyen geliştiriciler, Tezos protokolü ile ilgili bir geliştirme ya da güncellemeyi sunar. Bu öneriyi sunarken, tekliflerine bir fatura ekleyebilirler. Eğer teklif topluluk tarafından onaylanır ve yayına alınırsa, geliştirici talep ettiği ödemeyi XTZ ile alır. Bu kurgu, geliştiricileri, protokolü geliştirmeye teşvik ederken aynı zamanda ağın geliştirilmesi ve yönetimini merkeziyetsizleştirir.
Geliştirmelerin, topluluk tarafından onaylanması ve yayına alındıktan sonra XTZ ile ödeme yapılması sayesinde, geliştiriciler çalışmalarının karşılığını hemen alabilirler. Sistem hem geliştiricilerin bağımsız olarak çalışmasına olanak sağlar hem de daha fazla kazanç sağlamak isteyen yazılımcıları geliştirme yapmaya teşvik eder.
Tezos ekosisteminin bir diğer avantajı da paydaşların yazılım geliştiricileri teşvik etmek için ödül kampanyaları düzenleyebilmesidir. Paydaşlar, hata düzeltme ya da protokole eklenmesini istedikleri özellikler için yazılım geliştiricilerden talepte bulunabilir ve geliştirmeler karşılığında katkıda bulunanları XTZ ile ödüllendirebilirler.
Tezos, merkezi olmayan yönetim ve kendi kendini geliştirme yeteneklerini sunabilmek için Ağ Kabuğu adını verdiği bir sistem kurgulamıştır. Ağ Kabuğu, Tezos protokolünü üç bölüme ayırır:
Ağ Protokolü, düğümlerden gelen işlemleri ağa yayınlar, blokzincirinin senkronize edilmesini ve ağdaki eşlerin (düğümler, cüzdanlar) bulunabilir olmasını sağlar.
İşlem Protokolü, XTZ yazılım işleme dili tarafından tanımlanan işlem katmanından sorumludur. Yeni jetonların oluşturulmasından, işlemlerin doğrulanması için dijital imzaların işlenmesine kadar tüm işlemleri gerçekleştirir.
Konsensus Protokolü, ağda işlem yapan tüm düğümlerin uzlaşma durumunu takip eder. Tezos, optimize edilmiş bir hisse kanıtı konsensus protokolü kullanır. Blokzincirinin sürdürülebilir olması için hayati önem taşıyan bu protokol çifte harcamayı önler ve blokzincirindeki verilerin değişmezliğini güvence altına alır.
Ağ Kabuğu, bu üç protokol arasında arayüz görevi görür. Protokollerin, merkezi olmayan blokzinciri yönetimi özelliğine uygun şekilde değiştirilebilmelerini mümkün kılar.
Tezos, blokları, alışılagelmiş madencilik yerine fırınlama olarak adlandırılan süreç ile doğrulayan optimize edilmiş bir hisse kanıtı konsensus mekanizması kullanır. Doğrulama sürecine dahil olan paydaşlar, blokları fırınlamak yani işlemleri doğrulayarak blokzincirine kaydetmek için rastgele seçilir. Doğrulama işlemlerinde görev almak isteyen paydaşların, dinamik olarak değişen miktarlarda teminat göstermeleri gerekir. Doğrulama hakkını kötüye kullanan paydaşlar, bu teminatlarını kaybedebilirler. Bu süreçte görev almak istemeyen veya teminatı karşılayamayan XTZ sahipleri, haklarını fırıncılara devredebilir ve karşılığında ödül kazanabilirler.
BtcTurk | Kripto’da Tezos (TXZ) Yatırma/Çekme Alt Limitleri
Hesabınıza en az 1 XTZ yatırabilir ve hesabınızdan en az 1 XTZ çekebilirsiniz.
BtcTurk | Kripto’da Tezos (TXZ) bakiyenizi dilediğiniz zaman madenci ücreti ödemeden ücretsiz olarak transfer edebilirsiniz.
Tezos (XTZ) Nasıl Saklanır?
Tezos ağının kriptopara birimi XTZ, destekleyen mobil ve web cüzdanları ile donanım cüzdanlarında saklanabilir.
Seçeceğiniz cüzdanın, özel anahtarı ya da 12–24 kelimelik kelime grubunu sizinle paylaştığından emin olmalısınız. XTZ bakiyenizi, sürekli internete bağlı olmayan, taşınabilir ve de güvenli donanım cüzdanlarında da saklayabilirsiniz. Donanım cüzdanlarından XTZ gönderebilmek için cihazı bilgisayarınıza bağlamanız ve cüzdana ait uygulama aracılığıyla işlem yapmanız gerekiyor. Ödeme işlemlerini, cihaz üzerindeki fiziksel butonlar ile şifre girerek yaptığınız için cüzdanınızı güvenle taşıyabilirsiniz. XTZ adresinizi QR kodu olarak yazdırıp kağıt cüzdan olarak kullanabilirsiniz. Kağıt cüzdan kullanırken, özel anahtarınız ile genel anahtarınızı (Tezos adresinizi) aynı yerde saklamamaya özen göstermelisiniz.
Biliyor musunuz?
BtcTurk | Kripto’ya üye olduktan sonra banka hesabınızdan Türk Lirası transfer ederek BtcTurk | Kripto’da alım satım işlemlerine başlayabilirsiniz. Dilerseniz, Bitcoin veya Tether (USDT) karşılığında Tezos (XTZ) alıp satabilirsiniz.
