Bitcoin, 31 Ekim 2008 tarihinde, Satoshi Nakamoto rumuzuyla Kriptografi Yazışma Grubu isimli bir e-posta grubunda yayınlanan “Bitcoin: Eşlerarası Elektronik Nakit Sistemi” başlıklı bir white paper (teknik doküman) ile ortaya çıkmıştır. Satoshi Nakamoto, tamamen eşler arasında ve bir başkasına güvenmeyi gerektirmeyen bir ödeme yöntemi üzerinde çalıştığını belirterek yolladığı bu e-posta ile dünya finans sistemine alternatif bir ödeme yöntemi yaratmanın en büyük adımını atmış oldu. Bu yazımızda da white paper nedir, white paper nasıl yazılır, white paper hangi kısımlardan, başlıklardan oluşur gibi detaylara değindik.
ANA BAŞLIKLAR
White Paper (Teknik Doküman) Nedir?
White paper (teknik doküman) bir proje ekibi veya şirketin çıkartacağı ürünün amacı, kapsamı, getireceği yenilikler, felsefesi ve teknik detaylarını yazıp yayınladığı belgedir. İçeriği ve amacı gereği ilgili ürünün pazarlama iletişiminde kullanılan materyallerinden farklı olarak akademik ve teknik bir dil ile yazılırlar.
Kriptoparalar için yayınlanan teknik dokümanların amacı da budur. Kriptoparanın çıkış noktası, projesinin amacı, transfer işlemlerinin doğrulanmasında kullanılan konsensüs mekanizması, kriptopara üretimi ve dağılımı gibi bilgileri içeren bu doküman, proje ile ilgilenecek yatırımcıların, teknoloji ekiplerinin, işlemleri doğrulayan kriptopara madencilerinin ve kullanıcıların ilgileneceği kısımları içerir.
White Paper (Teknik Doküman) Nasıl Yazılır?
Teknik doküman hem yatırımcıların ilgili kripto varlık hakkında bilgi edinmesini sağlayacak hem de projenin teknik alt yapısı ile ilgilenen kişiler için bir ilk kaynağı oluşturur. Bu nedenle pazarlama iletişiminde kullanılan içeriklerden farklı olarak bir White paper daha akademik dilde, hangi problemleri nasıl çözdüğüne dair matematiksel hesapların, ilgili grafiklerin ve çizimlerin verildiği, projenin ayrıntılı tanımı ve mimarisini içerir. Aynı zamanda white paper’ın şeffaf şekilde herkesin ulaşabileceği bir alanda sunulması gerekir.
White Paper (Teknik Doküman) Düzeni Nasıl Olmalıdır?
White paper (teknik doküman) yazılması yalnızca kriptoparalara özgü bir dokümantasyon değildir. Öte yandan kriptopara dünyasında bu teknik disiplinin öncüsü Satoshi Nakamoto’nun 31 Ekim 2008’de yayınladığı Bitcoin white paper’ı olmuştur. Bitcoin’den sonra geliştirilen her kriptopara projesinde bir teknik doküman hazırlanmış ve projenin web sitesinde yayınlanmıştır.
White paper (teknik doküman) yazılırken belirli bir sırayla bazı başlıklara sahip olmalıdır.
White paper’ın başlığı: Kriptoparanın projesinin adı ve kısa kodunu içeren bir başlık kullanılması faydalı ve yeterli olacaktır.
Feragatname metni: Eğer kriptopara projesi ve varlığı ile ilgili yapılması gereken yasal bir açıklama ve uyarılar varsa bu kısımda verilebilir. Bazı kriptoparaların yasaları gereği kimi ülkelere kııstları bulunmaktadır. Ve yine yasalar gereği yatırım tavsiyesi vermenin suç olması nedeniyle projeye yatırım yapılması durumunda kar etme garantisi verilmediğiyle ilgili uyarılar yine bu kısımda verilebilir.
Projenin amacı: Oluşturulan proje alanında tek ve ilk olabilir. Ya da muadili olan fakat üzerine az da olsa fark yaratacak taraf ekleyen projeler de olabilir. White paper’ın bu kısmında kriptopara projesinin çıkış noktasını oluşturan detaylar, bulunacağı pazarın tanımı ve pazarda projenin sunduklarına dair eksiklikler bu başlık altında verilebilir.
Projenin problem çözüm metodu: Daha teknik detayların, hesaplamaların ve kodların yer alabileceği bu bölümde projenin amacında belirtilen değer önerisini uygulama metodları bu başlık altında verilebilir.
Kriptopara biriminin arzı ve kuralları: Bazı kriptopara birimleri tıpkı ilk ve en büyük kriptopara olan Bitcoin gibi arzı sınırlı olarak oluşturulur. Bazıları ise belirli kurallar çerçevesinde sınırsız arza sahiptir. İşte arza dair detaylar da yine ayrı bir başlık altında yatırımcılara ve kullanıcılara sunulmalıdır.
Proje ekibi: Yatırımcılar ve kullanıcılar, kullanacakları, alım satım işlemleri yapacakları kriptopara projesi ve varlıklarının hangi ekip tarafından oluşturulup geliştirildiğini merak edeceklerdir. Kişi ve ekiplerin, şirketlerin önceki projelerini araştırmak isteyecektir. Bu nedenle proje ekibi hakkında bilgi vermek yine yatırımcılar ve kullanıcılar için faydalı bir içerik olacaktır.
Yol haritası: Kriptopara projesinin çıkışı sonrası kısa, orta ve uzun vadede nasıl bir yol haritasına sahip olduğu, bir ürün olarak bu projenin güçlü yanlarını gösterir. Bu nedenle belirlenmiş olan yol haritasını genel hatları ile white paper içinde paylaşmak yatırımcılara da fayda sağlayacaktır.
Bir kriptopara için hazırlanan white paper’da bu başlıkların olması ve detayların bulunması hem yatırımcılar hem de projenin teknik kısımlarıyla ilgilenenler için faydalı olacaktır.
Bitcoin White Paper (Teknik Doküman) Hakkında
Bitcoin white paper’ı 31 Ekim 2008 tarihinde Satoshi Nakamoto rumuzuyla Kriptografi Yazışma Grubu isimli bir e-posta grubunda yayınlanmıştır. “Bitcoin: Eşlerarası Elektronik Nakit Sistemi” başlıklı bu teknik dokümanda Bitcoin blokzinciri projesinin çıkış noktası, nasıl bir problemi çözmeyi önerdiği, problemin çözümünü yaratan sistemin barındırdığı hesaplamalar ve çıktılar ve yararlanılan kaynakların bir listesi yer almaktadır. Satoshi Nakamoto’nun önerdiği elektronik para sisteminin teknik dokümanında bir de ilginç detay bulunmaktadır: White paper’ın başlığı dışında makalenin hiçbir kısmında “Bitcoin” kelimesi geçmemektedir.
