Recovery phrase ya da Türkçe ifadesiyle kurtarma cümlesi, kriptopara cüzdanı kurulduğu sırada, önceden belirlenmiş bir kelime veri tabanına dayalı, algoritmik olarak rastgele 12 veya 24 sözcükten oluşturulan kelime dizisidir. Seed phrase olarak da adlandırılan kurtarma cümlesi, kriptopara cüzdanına erişilemeyen durumlarda cüzdandaki varlıkların sahipliğini kanıtlarken, onlara yeniden erişimi sağlar. Bu yazıda recovery phrase nedir, ne işe yarar, nasıl kullanılır, nasıl saklanmalıdır gibi soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
ANA BAŞLIKLAR
Kurtarma Cümlesi Nedir?
Basit bir ifadeyle kurtarma cümlesi kriptoparalarınızın yedeğidir. Cüzdan şifresinin hatırlanamadığı veya cüzdanın kaybolduğu, yani kısacası bir şekilde cüzdana ulaşılamayan herhangi bir senaryoda, recovery phrase sayesinde kriptoparalarınza yeniden erişim sağlayabilirsiniz. Kurtarma cümlesi, kriptopara cüzdanı kurulduğu sırada kullanılan standarda bağlı olarak 12 veya 24 kelimeden meydana gelir. Bu cümle, BIP39 Wordlist adı verilen ve 2,048 adet basit İngilizce kelimeyi içeren bir listeden rastgele oluşturulur.
Seed phrase, kelime serisi olarak gözükse de gerçek anlamda herhangi bir kod biçimine benzer şekilde çalışır. Kurtarma cümlesindeki her kelime bir sayı dizisini temsil etmektedir. Kelimeler, sayı dizilerine kıyasla kullanıcıların doğru ve basit bir şekilde kurtarma ibarelerini not almalarını sağlar. Başka bir ifadeyle kelimeler insan hatasını minimize etmek amacıyla kullanılır. Bunun dışında insan hatasını en düşük seviyede tutmak adına BIP39 Wordlist’te, man – men örneğinde olduğu gibi birbirine benzer karakterli kelimeler bulunmaz.
Belirleyici cüzdan, yani özel anahtarların kurtarma cümlesi kullanılarak oluşturulduğu kriptopara cüzdanı fikri ilk olarak 2013 yılındaki Bitcoin iyileştirme önerisi olan BIP39’da sunuldu. Bu şekilde aynı standartta çalışan cüzdanlar birbiriyle uyumlu hale gelmiş oldu. Seed phrase elinizde olduğu sürece özel anahtarlarınıza ulaşabilir, kripto varlıklarınızı başka sağlayıcıların cüzdanlarına taşıyabilirsiniz. Kurtarma cümlesi bir kriptopara cüzdanının ana anahtarı olarak da tanımlanabilir. Bir kriptopara cüzdanının, özel ve genel anahtarları recovery phrase’den türetilir.
Kurtarma Cümlesi Nasıl Saklanmalıdır?
Cüzdan sahiplerinin büyük bir bölümü kurtarma cümlesini fiziksel olarak not alıp, bunları birden fazla güvenli yerde muhafaza etmek gibi çevrimdışı yöntemleri tercih eder. Bu kişilerin büyük bir çoğunluğu seed phrase’i kağıt üzerine not alırken, çevresel faktörlere yönelik endişeleri olanlar ise kelimeleri metal plakalara not almayı tercih etmektedir. Kerem Enginar’ın, donanım cüzdanları, incelediği Kerem Enginar Anlatıyor: Bitcoin Donanım İnceleme programında kağıt cüzdanlar hakkında daha detaylı bilgiye ulaşabilirsiniz.
Kurtarma cümlesine yönelik tehditler büyük oranda dijital kaynaklıdır. Bu nedenle uzmanlar kurtarma cümlesinin elektronik cihazlar, USB sürücüler, e-posta hesapları, dosya paylaşım uygulamaları, parola korumalı dosyalar vb. dijital ortamlarda saklanmaması gerektiği görüşündeler.
Diğer taraftan her ne kadar kurtarma cümlenizi dijital ortamda bulundurmasanız da bilgisayar korsanları phishing yani türkçe ifadesiyle oltalama yöntemiyle sizi dolandırmaya çalışabilir. Bu dolandırıcılık yönteminde bilgisayar korsanları müşteri desteği gibi e-postalar yollayıp kurtarma cümlenizi talep edebilir. Hiçbir merkeziyetsiz hizmet sağlayıcısının böyle bir talepte bulunamayacağını ve bu nedenle dikkatli olmanız gerektiğini belirtmekte fayda var.
Kurtarma ifadenizi güvenle muhafaza etmenin yanı sıra kelime dizinizin doğru sırada ve hatasız olarak da not alınması önemli bir husustur. Yazım veya kelime sıralamasında yapılacak herhangi bir hata kriptoparalarınızın bulunduğu adres yerine, farklı bir adrese karşılık gelebilir.
Kerem Enginar’ın kurulumdan transfere donanım cüzdanlarını tanıtıp kullanımlarını anlattığı Kerem Enginar Anlatıyor: Bitcoin Donanım İnceleme programının tüm bölümlerini buradan izleyebilirsiniz.
Kerem Enginar’ın anlatımıyla hem donanım cüzdanlarının özelliklerini öğrenebilir hem de cüzdan kurulumu sırasında hangi aşamada kurtarma cümlesini yani seed phrase’i not almanız gerektiğini uygulamalı bir şekilde görebilirsiniz.
