Bonding curve, bir jetonun arzı ile birim başına fiyatı arasındaki ilişkiyi belirleyen matematiksel bir fonksiyondur. Bu kavrama göre bir jeton üretildikçe veya yakıldıkça arz değişecek ve bu durum matematiksel fonksiyon aracılığıyla jetonun birim başı değerine yansıyacaktır. Bu yazıda bonding curve nedir, neden kullanılır, bonding curve tipleri nelerdir sorularının cevaplarını bulabilirsiniz.
ANA BAŞLIKLAR
Bonding Curve Nedir?
Bonding curve, bir jetonun fiyatı ile arzı arasındaki ilişkiyi doğru orantılı varsayan matematik fonksiyonudur. Başka bir ifadeyle matematiksel modeller, söz konusu jetonun arzına göre otomatik değerleme mekanizması olarak işlev görürler. Bu modellere göre jeton arzı sınırsızdır. Arz, geliştiricilerin tercih ettiği bonding curve modeline göre talebe yanıt vermektedir.
Bonding Curve Neden Kullanılır?
Bonding curve modelleri, öncelikle DeFi ekosisteminde bir jetonun üretimini ve dağıtımını yöneten merkeziyetsiz otonom organizasyonlar (DAO’lar) oluşturmak amacıyla kullanılmaktadır. Bu matematiksel fonksiyonlar, erken dönem yatırımcıları teşvik etmek amacıyla tasarlanmıştır, çünkü bu modellere göre jetonun birim fiyatı, söz konusu varlığın arzına göre hareket etmektedir. Diğer taraftan bonding curve modelleri, sürekli olarak otomatik fiyatlama gerçekleştiği için otomatik piyasa yapıcı (AMM) olma fonksiyonuna da sahiptirler.
Bonding Curve Şekilleri Nelerdir?
Çizgisel Eğri (Linear Bonding Curve)
Çizgisel eğri en temel bonding curve modelidir. Bu model basit bir ifadeyle artan bir doğrusal eğriden meydana gelmektedir. Jetonun değeri, arzın bir fonksiyonu olarak işlev gören linear bonding curve modeli tarafından belirlenmektedir. Arz ile fiyat doğru orantılıdır. Yani jetonun arzı yükseldikçe, yeni üretilen jetonun birim başına değeri artmaktadır. Tersi durumda ise yani jeton satıldıkça veya arz düştükçe, her satılan jetonun birim başına değeri düşmektedir.
Bu durumu, jeton değerinin 1 birim olduğu varsayılan senaryoda 10 jetonu 10 birim karşılığında almak yerine, 55 birim karşılığında almak gibi düşünebilirsiniz. Yani ilk jetonu bir birimden, ikinci jetonu iki birimden … onuncu jetonu on birimden olmak üzere üretilen jetonun birim başına fiyatı arza göre hareket etmektedir. Bu modeli tercih eden geliştiricilerin amacı erken yatırımcıları teşvik etmek, projeye erken gelenlerin satışlarını önlemek ve daha fazla yatırımcı çekmek üzerinedir.
Negatif Üssel Eğri (Negative Exponential Curve)
Bir başka bonding curve modeli olan negatif üssel eğrisine göre bir jetonun toplam arzı arttıkça, üretilen jetonların birim başı fiyatındaki artış hızı yavaşlayacaktır. Bu modeli benimseyen geliştiriciler, proje benimsendiği esnada yaşanabilecek değer dalgalanmaları minimize etmeyi amaçlamaktadır.
Sigmoid – S Tipi Eğri
Sigmoind veya S tipi bonding curve modelinde ise toplam arz artarken, belirli bir noktaya kadar jetonun birim başı fiyatında kademeli bir artış yaşanır. Devamında doyma noktasında yani S grafiğinin yön değiştirdiği nokta olarak da düşünülebilir, arz artmaya devam etse de jetonun birim başı fiyatındaki artış yavaşlar ve bir noktada yatay seviyeye gelir. Bu modeli benimseyen geliştiricilerin amacı, erken yatırımcıları teşvik etmenin yanı sıra doyma noktası sonrasında, jetonun birim başı fiyat artışı yavaşlatılarak geç dönem yatırımcıların girişini sınırlamaktır. Bu şekilde değer oynaklıklarının minimize edilmesi amaçlanmaktadır.
