Bitcoin; yaşanan fiyat hareketleri, ülkelerin yeni finansal sisteme yaklaşımları, haber akışları gibi birçok konu ile yıllardır gündemde olsa da sahip olduğu değerlerden hiçbir şey kaybetmemiştir. Başlangıç Bloku’nun oluşturulduğu 3 Ocak 2009 tarihinden beri, Bitcoin blokzinciri 15 yıldır aralıksız olarak çalışmaya devam etmektedir. Yaşanan tüm gelişmelere rağmen Bitcoin değer önerilerini korumakta ve her geçen gün Bitcoin’in çalışma sistemine karşı farkındalıklar da artmaktadır. Bu yazıda Bitcoin neden değerli sorusunun yanıtını bulabilirsiniz.
ANA BAŞLIKLAR
Bitcoin Neden Değerlidir?
Bitcoin, sahip olduğu değişmeyen değer önerileri ile önce farkında olan bireyler tarafından sahiplenildi. Sonrasındaysa şirketler tarafından değer saklama aracı olarak kullanılmaya başlandı. Bitcoin ortaya çıkardığı yeni bir finansal sistem ile hem finansal özgürlük vaat etmekte hem de varlıkların değerini korumakta.
–Sınırlı Arzı: Toplamda sadece 21 milyon Bitcoin üretilecek.
–Bitcoin Blokzinciri Merkeziyetsizliği: Hiçbir kurum ve kuruluşa bağlı kalmadan çalışmaya devam edecek.
–Anonimlik: Yapılan işlemler herkese açıktır ancak kullanıcı kimliği daima anonimdir.
–Süreklilik: Bitcoin blokzinciri 7/24 çalışmaya devam edecek.
–3. Kişilere İhtiyaç Duyulmaması: Bitcoin blokzincirindeki tüm işlemler, kişiler arasında aracısız olarak gerçekleşir.
Çoğu kişinin mevcut para sistemini kabul etmesinin nedeni gördükleri tek sistemin bu olması olabilir mi?
Bugün yaşayan insanlar sadece bu sistemle yaşadıklarından, neredeyse herkes, gıda fiyatlarından eğitime kadar her şeyin fiyat artışının doğal bir fenomen olduğunu kabul etmiştir. Bu artışların enflasyonun doğal sonucu olduğunu, (ki teorik olarak doğrudur), ancak enflasyonu meydana getiren ilk sebebin merkezi otoritenin manipülasyonlarından kaynaklandığını kabul ediyoruz. Ne yazık ki, insanlar çok uzun süre bir şeye alışınca, yeni bir yolun hayatları için daha iyi olacağına inanmakta zorlanıyorlar.
Bitcoin’in sunduğu değer önerilerinden sonra ideal bir kriptopara biriminin şu üç özelliğe sahip olması beklenebilir:
- Herhangi bir merkezi otorite tarafından kontrol edilmeyen bir kriptopara olması ve böylece manipüle edilememesi, kullanımına müdehale edilmemesi,
- Tüm ülke ve bölgelerde kullanımda olması böylece kolayca takas edilmesi,
- Belirli bir siyasi sistem veya gruba ayrıcalık tanımayan yapıda olması.
Özetle, bu özellikler itibari tabanlı herhangi bir parasal sisteme çekici bir alternatif gibi görünen Bitcoin’in özellikleridir.
Bitcoin, dünyanın ilk merkezi olmayan dijital para birimidir. Bitcoin’in değeri öncelikle, hiçbir oluşumun veya otoritenin kontrol edemediği ilk dijital para birimi olmasından geliyor. Bitcoin’i herkes satın alabilir, kullanabilir ve kimse kimseye Bitcoin’le ne yapıp yapamayacağını söyleyemez.
Bitcoin’in arzı, ağdaki tüm katılımcıların üzerinde anlaşmaya vardığı protokol ile sabitlenmiştir. Yeni Bitcoin’lerin dünyaya dağılım oranı, son Bitcoin’in oluşturulacağı yaklaşık tarih gibi detaylar herkesçe bilinmektedir. Bitcoin ayrıca para biriminin yönünü güçlü bir şekilde etkileyebilecek hiçbir temsilciye sahip değildir.
Politik kontrolden, baskıdan ve aşırı enflasyondan arınmış bir para ve bu şartlar altında yaşayan herkes için güvenli bir limandır. Bitcoin hiç değişmeyecek yaklaşık 21 milyonluk sınırlı bir arza sahiptir ve ne kadar adet Bitcoin’in ne zaman üretileceğini biliyoruz.
Merkezi olmayan bir para biriminin gelişmiş ülkelerde yaşayan insanlar için neden değerli olduğunu anlamak genellikle daha zordur, çünkü bu tarz toplumların parası enflasyona daha dirençlidir ya da öyle görünmektedir. Dünyanın gelişmiş ülkelerindeki insanların Bitcoin’in neden değerli olduğunu anlamaları için itibari para sisteminin neden güvenilir olmadığını anlamalıdırlar.
İtibari para sistemindeki sıkıntılar
Bir merkez bankası tarafından kontrol edilen herhangi bir para, büyük resmi düşündüğünüz zaman gerçek anlamda sağlam değildir. Genel olarak konuşursak hükümetler, ülkelerinin para arzını tamamen kontrol etmelerine izin veren bir parasal sistem içerisinde varlık gösterirlerken paranın değerinin her zaman bir değere eşitleneceği sözünü verdiler. Sorun ise, itibari paranın altın standarttan çıkarılmasından bu yana itibari paranın değerinin yavaş yavaş azalmasıdır.
Bunun nedeni basittir: Hükümetler, bütçelerinde belirttiklerinden çok daha fazla harcama yapmaya eğilimlidirler; bu yüzden kendi güçleriyle kendi ihtiyaçları için para basarlar. Daha fazla para basıldığında ve ekonomiye dahil edildiğinde, hali hazırda dolaşımdaki tüm paranın değerini azaltır.
Bitcoin’in dahice tasarlanmış özellikleri, hükümetin parasını ağır bir şekilde manipüle ettiği en istikrarsız ekonomilerde insanların yaşamlarında olumlu bir etki yaratıyor.
Bazı ülkeler, hükümetlerinin kendi para birimlerinden çok fazla miktarda para bastığı dönemleri yaşadılar. Vatandaşlar, ulusal paraları değerini yitirmeden önce yeterince hızlı harcayamıyorlardı veya biriktirdikleri paranın değeri düşüyordu.
Erkan Öz’ün Kriptometre’de bu Amerikan hükümetinin yarattığı para arzının küresel etkilerinden söz ediyor.
Bu döngü, pek çok ülkede birçok kez yaşandı ve sonuç olarak parasal sistemin çöküşünü getirdi. Etkilenen vatandaşlar ise alternatif bir takas ortamı bulmak zorundaydılar.
1912’de, ünlü bir Avusturyalı ekonomist olan Ludwig von Mises, Para Teorisi eserinde “sağlam paranın özelliklerini” iki şekilde dile getirdi. Mises’e göre sağlam para, piyasada yaygın olarak kullanılan bir değişim aracıdır ve hükümetin para sistemiyle karışması yönündeki eğilimi engelleyebilecek özelliktedir.
